Στο “τραπέζι” ο χωροταξικός σχεδιασμός

Ενημέρωση, σχετικά με την αξιολόγηση – αναθεώρηση και εξειδίκευση του Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου, σε ό,τι αφορά στην Άνδρο, πραγματοποιήθηκε σε ειδική συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου.

Το θέμα ήλθε προς συζήτηση, μετά το αίτημα που κατέθεσε η ελάσσων μειοψηφία κατά την προηγούμενη συνεδρίαση με τη στήριξη και της μείζονος μειοψηφίας, ενώ παρόντες ήταν, πέρα από τον Δήμαρχο Άνδρου, τους δημοτικούς συμβούλους, επίσης ο Έπαρχος Άνδρου, εκπρόσωπος του τοπικού Συλλόγου Μηχανικών, καθώς και εκπρόσωποι του μελετητικού γραφείου που έχει αναλάβει τον σχεδιασμό και οι οποίοι ανέλυσαν διεξοδικά τις προβλέψεις του, απαντώντας παράλληλα στις όποιες ερωτήσεις των συμβούλων.

Οι προτάσεις των μελετητών για την Άνδρο

Ξεκινώντας τη διαδικασία της ενημέρωσης, ο Δήμαρχος Άνδρου, κ. Δημήτρης Λοτσάρης, τόνισε πως πρόκειται για ένα σημαντικότατο ζήτημα για το μέλλον του νησιού, ενώ στόχος της ενημέρωσης είναι η κατάθεση προτάσεων, στο περιορισμένο χρονικό πλαίσιο, στο οποίο υπάρχει αυτή η δυνατότητα (έως 11 Μαρτίου), ώστε να διορθωθούν ή να αναθεωρηθούν συγκεκριμένες προβλέψεις για το νησί της Άνδρου, που περιλαμβάνονται στο ΠΠΧΣΑΑ.

Όπως σημείωσε, αρκετές από τις προτάσεις, οι οποίες έχουν υποβληθεί ενδεχομένως να έλθουν στο μέλλον “μπούμερανγκ” για τη διοίκηση του Δήμου και τις αναπτυξιακές πολιτικές που θα επιχειρηθούν, συνιστώντας ιδιαίτερη προσοχή.

Από τους μελετητές επισημάνθηκε, ότι κατά τις συζητήσεις και τις συσκέψεις, που έχουν υπάρξει κατά καιρούς με την ηγεσία του Υπουργείου, έχει τονιστεί και από τους ίδιους, ότι δεν είναι δυνατόν σε μία περιφέρεια όπως το Νότιο Αιγαίο, να μην υπάρχει – τουλάχιστον για τα μεγάλα νησιά – ξεχωριστός χωροταξικός σχεδιασμός.

Διευκρινίστηκε επίσης, ότι το ΠΠΧΣΑΑ, οφείλει να συμμορφώνεται και να “υπακούει” σε υπερκείμενα χωροταξικά σχέδια, που έχουν εκπονηθεί σε εθνικό πλαίσιο και αφορούν στην ενέργεια, τη βιομηχανία, τον τουρισμό κλπ.

Συγκεκριμένα για την Άνδρο, οι μελετητές τόνισαν, πως το νησί μπορεί να θεωρηθεί ένας ιδιαίτερος πόλος ανάπτυξης με έμφαση στον τουρισμό, τον πολιτισμό, την εκπαίδευση, όπως επίσης και την αγροτική παραγωγή.

Αναφορικά με τα θέματα οικονομικών δραστηριοτήτων, ξεκινώντας και από τον πρωτογενή τομέα, με όλες του τις πτυχές, η κεντρική κατεύθυνση που δίνεται είναι καταρχάς η διαφύλαξη του ζωτικού χώρου, του θαλάσσιου χώρου και των ιχθυαποθεμάτων, η προώθηση των τοπικών προϊόντων υψηλής αξίας, την καθετοποίηση και πιστοποίηση αυτών, τη σύνδεση του αγροτικού τομέα με τη μεταποίηση και τον τουρισμό, τη βελτίωση και τον εμπλουτισμό των υποδομών.

Για το δευτερογενή τομέα, όπως ειπώθηκε «κρίνεται, ότι νέες οικονομικές ευκαιρίες προφανώς θα προκύψουν και από τις εφαρμογές των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), αλλά είναι απαραίτητο κανείς να δημιουργήσει υποδομές, έστω και μικρής κλίμακας, οι οποίες να εξυπηρετούν περισσότερο “καθημερινές” ανάγκες για κάθε νησί, είτε αυτό έχει να κάνει με τη μεταποίηση προϊόντων, είτε εξυπηρέτηση άλλων αναγκών, όπως κατασκευές, οικοδομή, συντήρηση σκαφών κλπ».

Όσον αφορά στον τουρισμό και την παραθεριστική κατοικία, αναφέρθηκε, πως «χρειάζεται ιδιαίτερο έλεγχο, μιλήσαμε για τον επαναπροσδιορισμό του τουρισμού, για τη δημιουργία ταυτότητας για κάθε νησί, επίσης για την ανάπτυξη και προσέλκυση επενδύσεων, σε ό,τι αφορά ειδικές υποδομές, όπως για συνεδριακό τουρισμό, τουρισμό υγείας, θαλάσσιο τουρισμό, καταδυτικό τουρισμό και αυτό υπό όρους. […] Και σε αυτή την περίπτωση τα θέματα ελέγχου των χρήσεων γης και του περιορισμού της οικιστικής διάχυσης και της τουριστικής ανάπτυξης είναι κρίσιμα».

Σχετικά με τις ειδικές υποδομές και κυρίως τις ενεργειακές υποδομές, οι μελετητές σημείωσαν, ότι «έχουμε προτείνει ορισμένα στοιχεία όσον αφορά τόσο τα κριτήρια χωροθέτησης και περιορισμούς – ιδιαίτερα σε ευαίσθητες ζώνες, όπως περιοχές Natura, παραδοσιακούς οικισμούς κλπ – που αφορούν την απαγόρευση των ανεμογεννητριών σε λοφογραμμές ή κορυφογραμμές, θέματα ενίσχυσης ενός ενεργειακού μείγματος που θα προέρχεται από διάφορες ΑΠΕ και κυρίως ειδικές μελέτες οι οποίες πρέπει να γίνουν, ώστε να εξειδικευτούν τα κριτήρια χωροθέτησης και να αμβλυνθούν κατά το δυνατόν οι επιπτώσεις στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον».

Κλείνοντας, επισημάνθηκε, πως ειδικά για την Άνδρο, «θεωρούμε ότι είναι ένας πόλος ανάπτυξης, αποτελεί μία ενότητα εμβέλειας τοπικού κέντρου και σε ό,τι αφορά τις ειδικές υποδομές, προτείνουμε τη δημιουργία περιοχών οργανωμένης ανάπτυξης, πειραματικών δραστηριοτήτων και πειραματικών εφαρμογών, είτε έχουν να κάνουν με τον πρωτογενή τομέα, είτε με το δευτερογενή. Επιχειρηματικά πάρκα, περιοχές ειδικών χωρικών παρεμβάσεων, ΕΣΧΑΔΑ, ΕΣΧΑΣΕ, προφανώς την εκπόνηση ειδικού χωρικού σχεδίου, την αναθεώρηση/επικαιροποίηση των ΖΟΕ. Σε ό,τι αφορά τις τεχνικές υποδομές, ελικοδρόμιο, αγκυροβόλιο, αλιευτικά και τουριστικά καταφύγια, εμπορικό λιμένα, μαρίνες και εξυπηρέτηση κρουαζιερόπλοιων, αλλά και τη δημιουργία κάποιου ερευνητικού κέντρου, όπως επίσης και σχολής που έχει να κάνει με τη ναυτιλία, λόγω της εξειδίκευσης του νησιού σε αυτά τα ζητήματα».

«Δεν θα υπήρχε ενημέρωση αν δεν επέμενε η μειοψηφία»

Δύο ήταν τα σημεία, στα οποία κυρίως στάθηκε η μειοψηφία, όσον αφορά στο ζήτημα της ενημέρωσης σχετικά με το ΠΠΧΣΑΑ, το κύριο εξ αυτών, στο οποίο αναφέρθηκαν τόσο ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας, κ. Θεοδόσης Σουσούδης, όσο και ο επικεφαλής της ελάσσονος μειοψηφίας, κ. Γιάννης Καπάκης, αφορά στους λόγους που η ενημέρωση αυτή δεν πραγματοποιήθηκε νωρίτερα.

Από την πλευρά του, ο κ. Σουσούδης υποστήριξε, πως παρά το γεγονός, ότι απ’ ό,τι συζητήθηκε, ο νυν Δήμαρχος, τόσο με την ιδιότητά του ως Έπαρχος Άνδρου κατά την προηγούμενη αυτοδιοικητική περίοδο, όσο και με τη σημερινή του ιδιότητα, είχε πραγματοποιήσει αρκετές συνομιλίες με τους μελετητές όσον αφορά στη διαμόρφωση του πλαισίου για την Άνδρο, το Δημοτικό Συμβούλιο ουδέποτε ενημερώθηκε. Συγκεκριμένα είπε, ότι «δεν υπήρξε κάποια ενημέρωση όλον αυτό τον καιρό προς εμάς και δυστυχώς αν δεν επιμέναμε ως αντιπολίτευση να γίνει αυτό το σημερινό συμβούλιο μπορεί και να μη γινόταν ποτέ. Διότι ενημερωθήκαμε για ένα τόσο σοβαρό θέμα μέσα από ένα ιδιωτικό site». Στο ίδιο κλίμα και ο κ. Καπάκης έκρινε πως το θέμα ήλθε προς συζήτηση μόνο λόγω της απαίτησης της μειοψηφίας, και πως δεν είχε υπάρξει καμία ενημέρωση σχετικά με το περιεχόμενο της πρότασης των μελετητών, ώστε να γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις. Επίσης σχολίασε ότι πλέον διατίθεται ελάχιστος χρόνος προκειμένου να διαμορφωθούν οι απαραίτητες προτάσεις.

Από την πλευρά τους οι μελετητές διευκρίνισαν, πως τόσο η α’ όσο και η β1 φάση του ΠΠΧΣΑΑ είχε έλθει προς συζήτηση και διαβούλευση στο Περιφερειακό Συμβούλιο, ενώ η μελέτη έχει αναρτηθεί εδώ και αρκετό καιρό (αρχές Ιανουαρίου) στις σχετικές σελίδες του Υπουργείου, όπου βρίσκεται διαθέσιμη προς ενημέρωση κάθε ενδιαφερομένου.

Πρόταση για ενεργειακή αυτονομία της Άνδρου μέσω ΑΠΕ

Το δεύτερο σημείο, το οποίο προκάλεσε προβληματισμό, υπήρξε το γεγονός ότι η Άνδρος αναφέρεται στην πρόταση ως δυνητικά πρότυπο ενεργειακά αυτόνομο νησί, με τη χρήση ΑΠΕ. Το θέμα ανέδειξε ο Έπαρχος Άνδρου, κ. Δημήτρης Λάσκαρης, υπογραμμίζοντας πως κάτι τέτοιο ουδέποτε περιλήφθηκε στις προτάσεις του Επαρχείου προς τους μελετητές.

Οι εκπρόσωποι του μελετητικού γραφείου απάντησαν, πως «από τις συζητήσεις που είχαμε και επειδή ούτως ή άλλως έχουμε προτείνει, κυρίως για μικρά νησιά, την ενεργειακή αυτάρκεια και αυτονομία που είναι και πιο εύκολο να επιτευχθεί, αλλά να μην τροφοδοτούν άλλα νησιά, προκειμένου να αποφευχθούν μεγάλες εγκαταστάσεις, θεωρήσαμε ότι επειδή η Άνδρος έχει αυτό το τεράστιο αιολικό δυναμικό, υπάρχουν, τουλάχιστον σύμφωνα με τα στοιχεία, προγραμματισμένες επενδύσεις σε ΑΠΕ, κυρίως αιολικά και προτείναμε την ανάδειξή της σε ένα τέτοιο πρότυπο νησί, διότι συνδυάζει και την αξιοποίηση του υδάτινου δυναμικού – και να διευκρινίσω ότι δεν μιλάμε για τεράστια υδροηλεκτρικά – και μπορεί να έχει ένα ενεργειακό μείγμα από διάφορες πηγές και κυρίως, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πρότυπο, ακριβώς για τον τρόπο που κανείς χειρίζεται τα θέματα των ΑΠΕ σε ευαίσθητο νησιωτικό χώρο».

Τελικώς, αποφασίστηκε να ζητηθεί από το Υπουργείο τρίμηνη παράταση της διαβούλευσης, ενώ παράλληλα, να υποβληθούν εκ μέρους όλων των παρατάξεων, αλλά και των τοπικών φορέων προτάσεις, για την κατάθεσή τους ως μία κοινή πρόταση προς το Υπουργείο.