Προαγωγή πολιτισμικής αυτογνωσίας

Την ανάγκη διατήρησης των ανεκτίμητων αυτών κειμηλίων, επισημαίνει ο υπεύθυνος διαχείρισης των Μουσείων, Αχιλλέας Δημητρόπουλος

Νέους εκπαιδευτικούς ορίζοντες οι οποίοι διαφοροποιούνται από την απαρχαιωμένη τακτική της αποστήθισης και της μη κριτικής ανάλυσης των πληροφοριών που εμπεριέχονται στα σχολικά εγχειρίδια, ανοίγει σήμερα η αξιοποίηση των μουσειακών εκθεμάτων ενός τόπου, ενισχύοντας σημαντικά την επιμόρφωση και την ενασχόληση των μαθητών και με αντικείμενα εκτός της διδακτικής ύλης.

Μέσα από την ξενάγηση και την προαγωγή πολιτισμικής αυτογνωσίας στους μαθητές που έρχονται σε επαφή με τα ανεκτίμητα μουσειακά κειμήλια, το παιδί έχει τη δυνατότητα να διευρύνει και να παγιώσει τη γνώση του γύρω από το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον της πατρίδας του.

Σημαντικό ρόλο στη διδασκαλία μίας περιβαλλοντικής πατριδογνωσίας διαδραματίζουν τα τελευταία χρόνια και οι μουσειακοί χώροι της Σύρου οι οποίοι διακρίνονται για τον ζωτικής σημασίας εκπαιδευτικό ρόλο τους, που ξεδιπλώνεται εντυπωσιακά μέσα από τις επισκέψεις σχολείων τόσο της Σύρου, όσο και των γύρω νησιών γενικότερα.

Το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στην αιχμή του δόρατος των τοπικών μουσειακών χώρων, στο Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης και στο Σκαγιοποιείο Αναιρούση, ενώ ακολουθούν το Μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη, η Έκθεση Παραδοσιακών Επαγγελμάτων και το Ιστορικό Αρχείο του πρώην Δήμου Άνω Σύρου, καθώς και το Ενυδρείο στο Κίνι.

Στο πλαίσιο των μαθητικών επισκέψεων γίνεται παρουσίαση των εκθεσιακών χώρων και των θεματικών ενοτήτων. Στη διάρκεια των ξεναγήσεων τονίζονται συγκεκριμένα χαρακτηριστικά στοιχεία και δίνονται ερεθίσματα για ευαισθητοποίηση πάνω σε ζητήματα που απασχολούν την κοινή γνώμη σε σχέση με τη διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Σύρου.

Στόχος, ένα άνοιγμα στην κοινωνία

Την επιβεβλημένη ανάγκη να διατηρηθεί ακέραια και αμετάβλητη η ανεκτίμητη αυτή κληρονομιά του νησιού υπογραμμίζει στην “Κοινή Γνώμη”, ο υπεύθυνος διαχείρισης των Μουσείων, στο πλαίσιο του Οργανισμού Πολιτισμού και Αθλητισμού Σύρου, Αχιλλέας Δημητρόπουλος, διευκρινίζοντας ότι θα πρέπει να διαδοθεί και να αφομοιωθεί στη συνείδηση όλων μέσα από την υλοποίηση καινοτόμων δράσεων. “Βούλησή μας είναι να κάνουμε ένα μεγάλο άνοιγμα στην κοινωνία. Να μην εξαντλείται η δραστηριότητά μας απλά στις ξεναγήσεις, αλλά να μπορούν να λειτουργούν οι χώροι με τον καλύτερο δυνατό τρόπο” αναφέρει χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ότι κατά τους θερινούς μήνες τα Μουσεία αποτελούν πόλο έλξης για πλήθος ξένων επισκεπτών στο νησί με εξειδικευμένα ενδιαφέροντα. “Αυτό που επιθυμούμε είναι να υπάρχει κάποιος που να μπορεί να μιλήσει στη γλώσσα τους και να δώσει έμφαση εκεί που χρειάζεται, διότι ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται συχνά από κάτι και αγνοεί τη λογική συνάφεια που μπορεί να έχει ένας εκθεσιακός χώρος. Επομένως, θέλουμε να φεύγει από εδώ, έχοντας κατανοήσει πλήρως το θαύμα της πόλης, πώς αυτή συντελέστηκε” προσθέτει.

Μιλώντας για τη λειτουργία των εκθεσιακών χώρων της Σύρου, ο ίδιος εκτιμά πως έχουν μεγάλες δυνατότητες εξέλιξης. “Το Ενυδρείο στο Κίνι αν και μικρό, είναι ένα πάρα πολύ καλό ερέθισμα για τους μαθητές των σχολείων. Βέβαια, όταν φτιαχνόταν τα σχέδια ήταν πολύ πιο φιλόδοξα. Ωστόσο, για διάφορους λόγους κατέληξαν να είναι σχετικά περιορισμένοι οι χώροι των ψαριών. Παρόλα αυτά όμως, με τις υπάρχουσες βιτρίνες και τις παρουσιάσεις γίνεται μία άψογη ξενάγηση, με τους μαθητές να λαμβάνουν μηνύματα γύρω από την οικολογία και τη ρύπανση” επισημαίνει.

“Το Βιομηχανικό Μουσείο πέρασε από περιόδους ακμής και παρακμής”

Αναφερόμενος στο έργο του Βιομηχανικού Μουσείου το οποίο ιδρύθηκε το 2000 από το Κέντρο Τεχνικού Πολιτισμού Ερμούπολης , σημειώνει ότι μολονότι ξεκίνησε πολύ φιλόδοξα, για διάφορους λόγους βρέθηκε σε μία κατάσταση η οποία δεν ήταν η επιθυμητή.

“Πρόκειται για ένα χώρο, που θα μπορούσε να είναι “μελίσσι”. Και φιλοδοξούμε να τον κάνουμε, αλλά η φιλοδοξία δε φτάνει. Χρειάζονται και άλλα πράγματα” δηλώνει, επισημαίνοντας ότι κατά το παρελθόν υπήρξαν περίοδοι ακμής και παρακμής. “Αυτή τη στιγμή, εμείς περιοριζόμαστε από την πραγματικότητα, την οποία θέλουμε να ανατρέψουμε. Ο ΟΠΑΣ και εγώ προσωπικά έχουμε άριστες σχέσεις και απόλυτη ταύτιση απόψεων με το νέο ΔΣ του Συλλόγου Φίλων του Μουσείου και προχωράμε αργά, αλλά σταθερά για να το ζωντανέψουμε όπως πρέπει. Χωρίς βέβαια, αυτό να σημαίνει ότι κάποιοι άλλοι δεν έκαναν καλά τη δουλειά τους” διευκρινίζει, υπογραμμίζοντας ότι θα καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την ομαλή λειτουργία του Μουσείο.

“Για να γίνει αυτό, ίσως χρειάζονται κονδύλια, αλλά δεν μπορούν να αποτελούν μια μόνιμη δικαιολογία για να μη συμβαίνει τίποτα Υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα τα οποία μπορούν να γίνουν με ελάχιστα χρήματα και στη συγκεκριμένη φάση, δε μας αφορά το χρήμα. Αντίθετα, μας αφορά να λειτουργεί, να τηρείται αυστηρά ένα ωράριο, να υπάρχει ένας άνθρωπος ο οποίος να είναι σε θέση να δώσει κάποιες πληροφορίες και να απαντήσει σε κάποιες ερωτήσεις” επισημαίνει.

“Το κοινό της Σύρου ενδιαφέρεται”

Αναφορικά με την επίδραση της βιομηχανικής παράδοσης της Σύρου στους μόνιμους κατοίκους, ο κ. Δημητρόπουλος υπογραμμίζει ότι ένα μουσείο πρέπει να βρίσκεται πάντα σε θέση να κάνει αισθητή την παρουσία του. “

Το Μουσείο είναι αναμφισβήτητα ένας μεγάλος πολιτιστικός χώρος για το νησί, που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από πολύ καλά μουσεία της Αθήνας και του εξωτερικού. Πέρα όμως από τα μπαμ που μπορούν να κάνουν είτε τα εγκαίνιά του, είτε μια έκθεση είτε ένα κοινωνικό γεγονός, το μουσείο είναι η καθημερινότητα. Αν μπορείς να πετύχεις μια απρόσκοπτη λειτουργία και ροή γεγονότων που να συνδέουν τη ντόπια κοινωνία με το Μουσείο τότε έχεις σε μεγάλο ποσοστό πετύχει” σημειώνει, καθιστώντας γνωστό ότι δύο από τους μόνιμους στόχους των ιθυνόντων είναι η ικανοποιητική ροή σχολείων μέσα από τους εκθεσιακούς χώρους, καθώς και η συνεργασία με παλαιούς εργάτες οι οποίοι δύνανται να μεταδώσουν τις μαρτυρίες και τις πολύτιμες εμπειρίες τους.

“Η βούλησή μας είναι να ανοιχτούμε σε εκείνους που έχουν κοινά ενδιαφέροντα. Αυτό είναι το κέρδος, η ικανοποίηση και η έξωθεν καλή μαρτυρία” αναφέρει χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας ότι το κοινό της Σύρου ενδιαφέρεται για αυτό το σημαντικό κομμάτι της ιστορίας. “Είμαστε βέβαια λίγο παραπονιάρηδες. Αν πάμε μια μέρα και δεν έχουμε αυτό που περιμέναμε από έναν χώρο, κακιώνουμε, πεισμώνουμε, πικραινόμαστε και μετά λέμε γιατί να πάμε; Δεν έχει τίποτα. Ο σκεπτικισμός και η απόρριψη είναι εύκολη. Αν δε δώσεις μια μέρα για τους δικούς σου λόγους τη σημασία που έχει, είναι πάρα πολύ εύκολο να αντιμετωπίσεις αργότερα την απόρριψη ή το σκεπτικισμό στη χειρότερη των περιπτώσεων. Το τίποτα είναι πολύ σχετικό. Ο εκθεσιακός χώρος θα πάρει ζωή από τον τρόπο που θα υποδέχεσαι τον επισκέπτη” επισημαίνει.

“Ανεβαίνει το πρεστίζ του νησιού στο εξωτερικό”

Κλείνοντας, τονίζει ότι ο ενθουσιασμός των ξένων επισκεπτών οι οποίοι μαγεύονται από την τεράστια βιομηχανική κληρονομιά του τόπου είναι ιδιαίτερα συγκινητικός. “Το Μουσείο ανεβάζει το πρεστίζ του σε διεθνή επίπεδα. Αν μπορέσουμε να το λειτουργήσουμε και κανονικά, ώστε να γίνει ένα “μελίσσι”, μέσα από το οποίο θα μπορεί να προσφέρει ο καθένας τις γνώσεις του, νομίζω τότε ότι θα πρέπει να είμαστε όλοι μας πολύ ικανοποιημένοι που το έχουμε. Μακάρι να ήταν άλλες εποχές, να προσθέταμε περισσότερους εκθεσιακούς χώρους, αλλά και με αυτούς που έχουμε μπορούμε να κερδίσουμε την εκτίμηση των επισκεπτών”, καταλήγει.

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι για μία ακόμη φορά το Βιομηχανικό Μουσείο είχε μια έντονη παρουσία στο σεμινάριο-ημερίδα της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Κυκλάδων, με τίτλο “Ανθρωπογενές Περιβάλλον – Ανθρώπων έργα – Τοπική Ιστορία και Πολιτισμός”, όπου συμμετείχε με δύο ενδιαφέρουσες ομιλίες. Ο υπεύθυνος του Μουσείου, κ. Δημητρόπουλος αναφέρθηκε στους “Ξένους Ερευνητές του φυσικού Περιβάλλοντος στις Κυκλάδες και στη Σύρο”, ενώ ο υπεύθυνος Ηλεκτρονικής – Ψηφιακής Υποστήριξης & Γραφιστικού Σχεδιασμού, Νίκος Δαέλης μίλησε για το “Ημερολόγιο εργασιών εξαμήνου από το Βιομηχανικό Μουσείο”.