Μεσαιωνικά λιμάνια του Αιγαίου και της Κύπρου

Πρωταγωνιστικό ρόλο στο επερχόμενο ντοκιμαντέρ – οδοιπορικό στα μεσαιωνικά λιμάνια του Αιγαίου και της Κύπρου, με την υπογραφή του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, θα έχουν μεταξύ άλλων, τα λιμάνια της Άνδρου, της Πάρου και της Νάξου, νησιά με σημαντική μεσαιωνική ιστορία.

Μετά την επιτυχή ολοκλήρωση του έργου "Ολκάς. Από το Αιγαίο στη Μαύρη Θάλασσα. Μεσαιωνικά λιμάνια στους θαλάσσιους δρόμους της Ανατολής" (www.olkas.net), το Κέντρο επιχειρεί την επέκτασή του στη Μεσόγειο με την ενσωμάτωση των λιμανιών του Αιγαίου και της Κύπρου.

Στο πλαίσιο της προσπάθειας που καταβάλλει για την πολιτιστική και τουριστική προβολή της πλούσιας πολιτιστικής κληρονομιάς των μεσαιωνικών λιμανιών του Αιγαίου και του Ευξείνου Πόντου, διοργανώθηκε μία φωτογραφική έκθεση στην Κύπρο, με θέμα τα "Μεσαιωνικά λιμάνια από τον Εύξεινο Πόντο στην Ανατολική Μεσόγειο". Παράλληλα με την έκθεση προγραμματίζεται η παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ - οδοιπορικού στα μεσαιωνικά λιμάνια του Αιγαίου και της Κύπρου, το οποίο θα προβάλλει και θα αναδείξει με τον πιο ελκυστικό τρόπο όψεις των λιμανιών του Αιγαίου και της Κύπρου.

Το μεγαλύτερο μέρος του κόστους παραγωγής του ντοκιμαντέρ αναλαμβάνει ο φορέας σε συνεργασία με την Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών, ενώ μέρος των εξόδων θα καλυφθεί, μέσω της εξασφάλισης της διαμονής του συνεργείου από τους δήμους.

Αξιόλογο πολιτιστικό απόθεμα

Σημειώνεται ότι στόχος του έργου “Ολκάς” είναι η ανάδειξη των μεσαιωνικών λιμανιών και η προβολή του υπάρχοντος πολιτιστικού αποθέματος, με απώτερο σκοπό την ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού της ευρύτερης περιοχής. Η ανάπτυξη αυτή επιδιώκει να αναδείξει τις πολιτιστικές, τουριστικές και οικονομικές σχέσεις της ευρύτερης περιοχής, μέσω των μνημείων που σώζονται από τους μεσαιωνικούς χρόνους. Τα μνημεία αυτά, κινητά και ακίνητα, αποτυπώνουν τις ιστορικές, κοινωνικές, οικονομικές και πολιτιστικές συνθήκες μέσα στις οποίες δημιουργήθηκε και εξελίχθηκε ο πολιτισμός των συγκεκριμένων πόλεων και αποτελούν ζωντανούς μάρτυρες των επαφών που υπήρχαν, μεταξύ των διαφόρων περιοχών.

Μέσω των θαλάσσιων δρόμων εξασφαλιζόταν η επικοινωνία των πόλεων – λιμανιών της Μαύρης Θάλασσας και του Αιγαίου με την πρωτεύουσα της βυζαντινής αυτοκρατορίας Κωνσταντινούπολη,. Οι δρόμοι αυτοί, μέσω των οποίων κυκλοφορούσαν έμποροι, στρατιώτες, καλλιτέχνες, ταξιδευτές, προσκυνητές, έγιναν το μέσον μετάδοσης εμπορευμάτων, ιδεών, αξιών και καλλιτεχνικών τάσεων που επηρέασαν σημαντικά τη μορφή της πολιτιστικής κληρονομιάς. Αυτή την επικοινωνία και ένωση των πόλεων επιδιώκει να αναδείξει το έργο “Ολκάς”.

Το έργο συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, από το χρηματοδοτικό πρόγραμμα «Joint Operational Programme “BLACK SEA 2007-2013” και από εθνικούς πόρους, και συντονίζεται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων (Ε.Κ.Β.Μ.Μ.). Μέσα από το έργο «Ολκάς» έχει ήδη συσταθεί ένα δίκτυο φορέων που εκπροσωπούν όλες τις χώρες της Μαύρης Θάλασσας (Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ουκρανία και Γεωργία) και έχουν ως αντικείμενο τη μελέτη, ανάδειξη και μουσειακή προβολή της μεσαιωνικής πολιτιστικής κληρονομιάς κάθε χώρας.

Σε δηλώσεις της στην “Κοινή Γνώμη”, η Προϊσταμένη του Γραφείου Προώθησης Επιστημονικής Έρευνας του Ευρωπαϊκού Κέντρου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων Φλώρα Καραγιάννη εξήγησε ότι στόχος του ντοκιμαντέρ είναι να προβάλει το μεσαιωνικό πλούτο των νησιών, τη μεταξύ τους σχέση, αλλά και τη σύνδεσή τους με την πρωτεύουσα του Βυζαντίου, την Κωνσταντινούπολη.

Φλώρα Καραγιάννη: “Συγκινητική η στήριξη των τοπικών φορέων”

“Κανένα από τα νησιά δε λειτουργούσε ως απομονωμένο, ήταν όλα κέντρα εμπορίου, μέρη ενός δικτύου. Το καθένα από αυτά διέθετε την αυτονομία του και στοιχεία μεσαιωνικού πολιτισμού, που σώζονται μέχρι σήμερα και τα οποία γνωρίζουμε από τις ιστορικές πηγές, δηλαδή αυτά που αποτυπώθηκαν σε πορτολάνους, χάρτες και γκραβούρες ιστορικού χαρακτήρα”, ανέφερε χαρακτηριστικά.

Κατέστησε δε γνωστό ότι θα πραγματοποιηθούν γυρίσματα σε 21 λιμάνια, μεταξύ των οποίων στη Λήμνο, στη Λέσβο, στη Χίο, στην Κω, στην Πάτμο, στη Ρόδο, στην Πάρο, στη Νάξο, στην Άνδρο, στη Σάμο και την Κρήτη. Τα γυρίσματα στο νησί της Άνδρου ολοκληρώθηκαν την περασμένη εβδομάδα και θα συνεχιστούν με εντατικότατους ρυθμούς σε Πάρο και Νάξο.

Σύμφωνα με την κ. Καραγιάννη, η αποδοχή από τους τοπικούς φορείς και τους κατοίκους των νησιών είναι ιδιαίτερα συγκινητική. Όπως δήλωση, η συνεργασία των συντελεστών με τους δήμους και κυρίως τις υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού οι οποίες είναι υπεύθυνες για τα μνημεία, τους αρχαιολογικούς χώρους, τα κάστρα και τα μουσεία είναι κάτι παραπάνω από στενή. “Εμείς δεν είμαστε τηλεοπτικό συνεργείο, αλλά φορέας του υπουργείου, που προσπαθεί να αναδείξει αυτό τον τεράστιο πλούτο με τη βοήθεια φυσικά ενός συνεργείου, το οποίο αναλαμβάνει αυτή τη δουλειά με μία πολύ σημαντική επιστημονική συνεργασία με τις εφορείες αρχαιοτήτων και τους αρχαιολόγους στα κατά τόπους μέρη” καταλήγει, διευκρινίζοντας πως μέσα από το ντοκιμαντέρ, οι θεατές θα συνειδητοποιήσουν ότι τα νησιά δεν είναι μόνο θάλασσα, τουρισμός και ήλιος, αλλά ότι διαθέτουν και ένα αξιόλογο πολιτιστικό απόθεμα, το οποίο αξίζει να αναδειχθεί.