Ψεύδη

Απίστευτο, αλλά, όχι σπάνια, η ιστορία εξελίχθηκε βασισμένη σε πλαστά έγγραφα. Από τα πιο σημαντικά ήταν ένα που αποκάλυψε o L.Valla. Η εξουσία του Πάπα πάνω στο Δυτικό Ρωμαϊκό κράτος στηρίχθηκε στη "δωρεά του Κωνσταντίνου" που έγινε με ένα έγγραφό του στον Πάπα Σίλβεστρο. Ο Βάλλας λοιπόν απέδειξε το 1440 ότι τα λατινικά του εγγράφου ήταν η γλώσσα που μιλιόταν 400 χρόνια μετά την υποτιθέμενη ημερομηνία του εγγράφου, ενώ σ΄ αυτό αναφέρεται και ο Πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης. Αλλά τον καιρό του Κωνσταντίνου όχι μόνο Πατριάρχης δεν υπήρχε, αλλά και η Κωνσταντινούπολη ονομαζόταν Νέα Ρώμη. Αργότερα ανακαλύφθηκε ο πλαστογράφος, ο Ισπανός ιερέας I.Mercator. Υπάρχει σωρεία τέτοιων εγγράφων που σκοπό είχαν να μη βρίσκεται ο Πάπας κάτω από τον έλεγχο της πολιτικής εξουσίας. Ο Αναστάσιος Βιβλιοθηκάριος, γραμματέας του Πάπα, εφάρμοσε συστηματικά την πλαστογραφία, βαθαίνοντας το χάσμα μεταξύ Ανατολής και Δύσης, στη βάση του γλωσσικού ανταγωνισμού μεταξύ λατινικών και Ελληνικών (Ε.Χρυσός).

Πριν από δυο δεκαετίες, ο Άγγλος ερευνητής A.J.Wakefield έδειξε ότι το εμβόλιο της ιλαράς προκαλεί αυτισμό και κολίτιδα. Πέρασαν 12 χρόνια για να αποκαλυφθεί η απάτη. Στο μεταξύ καλλιεργήθηκε εμβολιοφοβία, οι γονείς αρνιόνταν να μπολιαστούν τα παιδιά τους και η ιλαρά, που είχε εξαφανισθεί για πολλά χρόνια από την Αγγλία, επανεμφανίσθηκε. Η εμβολιοφοβία συνεχίζεται ως τις μέρες μας, έστω και αν η ανθρωπότητα μαστίζεται από την πανδημία του κορωνοϊού.

Ο H.Kissinger δήλωσε το 1997 ότι «ο δυσκολοκυβέρνητος λαός μας θα πληγεί ουσιαστικά αν του πλήξουν τη γλώσσα, τη θρησκεία, τα πνευματικά και ιστορικά του αποθέματα». Ο Γιάννης Μαρίνος που πρωτοδημοσίευσε τη δήλωση, έψαξε εκ των υστέρων το θέμα. Η εφημερίδα στην οποίαν πρωτοεμφανίσθηκε η επίμαχη ρήση του Κίσσινγκερ δεν περιείχε καμιά σχετική αναφορά στο διάσημο Αμερικανό διπλωμάτη. Ο Μαρίνος έγραψε στον ίδιο και αυτός απάντησε διαψεύδοντάς την κατηγορηματικά. Στο μεταξύ είχε λάβει ευρεία δημοσιότητα στην πατρίδα μας, εκτρέφοντας τον αντιαμερικανισμό ακόμη και δεξιοφρόνων ("εθνικοφρόνων") συμπολιτών μας.

Περιορίζομαι στα τρία παραπάνω παραδείγματα, διότι η απαρίθμηση των ψευδών στην ιστορία, αλλά και σε όλες τις επιστήμες δεν έχει τελειωμό. Ο P.J.Goebbels υπήρξε αξεπέραστος σε προπαγανδιστικά ψεύδη. "Αν πεις ένα μεγάλο ψέμα και το επαναλαμβάνεις, τελικά οι άνθρωποι θα το πιστέψουν", φέρεται να είπε, αν πραγματικά το είπε. Τα έντεχνα δομημένα ψεύδη χρησιμοποιούνται κατά κόρον τόσο ως προπαγάνδα στην πολιτική όσο και ως διαφήμιση στο εμπόριο.

Το ερώτημα είναι πώς αμύνεται κάποιος απέναντι στα φοβερά οργανωμένα πια σήμερα ψεύδη. Το πρώτο είναι βέβαια να μην είναι κάποιος εύπιστος. Η ευπιστία ανοίγει τη θύρα στην πλάνη. Όχι σπάνια όμως η ευπιστία σε ανεύθυνες πηγές συνοδεύεται από δυσπιστία σε υπεύθυνες, με το φόβο της εξύφανσης ψευδών από σκοτεινές δυνάμεις. Αυτό όμως είναι συνωμοσιολογία, ένα είδος παρανοϊκών ιδεών. Πώς θα ξεφύγω από τα δύο άκρα, την ευπιστία και τη συνωμοσιολογία; Ακούω πως κάτι που έγινε οργανώθηκε ή κάτι που ακούστηκε λέχθηκε από προαιώνιους εχθρούς. Αυτοί κατά καιρούς ποικίλλουν. Μπορεί να είναι Τούρκοι, Φράγκοι, Εβραίοι, κομμουνιστές, Αμερικανοί, ή μυστικές οργανώσεις, μασόνοι, οι Rothschild, ο Soros (Ουγγροαμερικανοεβραίος) κλπ. Ένας κανόνας είναι λοιπόν η αξιοπιστία της πηγής. Όσο πιο ασαφής είναι η πηγή της είδησης και πιο απροσπέλαστη, όπως στα παραδείγματα που μόλις ανέφερα, και όσο πιο έντονα τονίζεται ότι αυτοί, οι ανθέλληνες και αντιάνθρωποι, είναι που κίνησαν την είδηση, τόσο πιθανότερο είναι ότι πρόκειται για συνωμοσιολογία ενώ η πληροφορία είναι αληθινή. Το ότι στην ιστορία υπήρξαν μυστικές εταιρείες, όπως οι Καρμπονάροι, η Ελληνική Φιλική Εταιρεία, ο ελευθερομασονισμός κλπ. δεν αμφισβητείται. Τέτοιες οργανώσεις άνθισαν όπου υπήρχε ολοκληρωτικό καθεστώς που δεν επέτρεπε να ακουστεί αντίθετη άποψη ούτε να διασταυρωθεί η κρατική προπαγάνδα. Έπρεπε, επομένως, αυτή, η αντίθετη, άποψη να κυκλοφορεί μυστικά, με ειδικούς κώδικες, παλεύοντας για την ελεύθερη διακίνηση των ιδεών. Φυσικά, δεν αποκλείεται, αν επιτευχθεί το επιδιωκόμενο, οι υποστηριζόμενες φιλελεύθερες ιδέες, για να μην ανατραπούν και επανέλθει το προηγούμενο καθεστώς, να γίνονται αυτές αυταρχικές. "Ενώ τα έθνη κινούνται προς τα εμπρός, τα πολιτεύματα μένουν ακίνητα" (Z.Macaulay). Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι κάθε τι που ακούεται είναι ψευδές. Από την άλλη, όσο πιο εξοργιστικό είναι ό,τι ακούεται, τόσο πιθανότερο είναι να πρόκειται για ψεύδος. Πώς λοιπόν θα διακρίνουμε το ψεύδος από την αλήθεια;

Απόλυτο δεν υπάρχει. Πάντα κάποιο ποσοστό αμφιβολίας θα μένει. Ωστόσο, πρέπει να ληφθούν αποφάσεις στηριγμένες σε δεδομένα. Ο χρόνος συμβάλλει στην αποκάλυψη της αλήθειας, καθώς ο Κρόνος στο τέλος έκανε εμετό τα παιδιά του που κατάπινε, μεταξύ τους και την κόρη του Αλήθεια. Όμως, πολύ συχνά, η καθυστέρηση στη λήψη μιας απόφασης είναι συνώνυμη με τη λήψη λανθασμένης απόφασης. Αντίθετα από το χρόνο, το πλήθος που πιστεύει κάτι ("όλοι το λένε!") δεν προάγει την αξιοπιστία των λεγομένων. Η πιο αξιόπιστη μέθοδος είναι η μελέτη της πληροφορίας με διασταύρωση. Αυτή είναι διττή. Πρώτο, διασταύρωση των λεγομένων με αισθητά προσιτά από όλους γεγονότα. Δεύτερη, διασταύρωση σημείων των διαδόσεων με τα άλλα στοιχεία τους, η συνέπεια της ρήσης. Να ένα παράδειγμα μεγάλης θεσμικής απάτης στον τόπο μας. Το πολίτευμά μας είναι, κατά το Σύνταγμα, "Προεδρευόμενη κοινοβουλευτική δημοκρατία". Το διεθνές όνομά μας όμως είναι "Hellenic Republic", δηλαδή Ελληνική Ρεπούμπλικα. Η ρεπούμπλικα όμως (Ρωμαϊκή res publica) δεν ήταν δημοκρατία σαν την Αθηναϊκή. Το ουσιώδες στοιχείο της δημοκρατίας είναι ότι, για τις εξουσίες που δεν απαιτούν ειδικές γνώσεις και πείρα, αλλά μόνον εντιμότητα και κοινό νου, οι άρχοντες κληρώνονται μεταξύ του συνόλου των πολιτών. Στη Ρωμαϊκή και στις σημερινές ρεπούμπλικες οι άρχοντες εκλέγονται, προεπιλεγμένοι από κόμματα, δεν κληρώνονται. Να σημειώσουμε εδώ ότι η διεργασία της διασταύρωσης απαιτεί γνώσεις που δεν διαθέτει ο κοινός νους. Αν η βούληση όλων των πολιτών είναι ίση μεταξύ τους, το δικαίωμα εκφοράς γνώμης δεν έχουν παρά μόνον οι επαΐοντες. Πολίτες είναι όλοι που έχουν συμπληρώσει την εθνική παιδεία τους έχοντας υπηρετήσει μια εθνική θητεία στην οποίαν εκτελούν ασυζητητί ό,τι τους διατάσσει ο ανώτερος. Αυτοί έχουν και το δικαίωμα, επομένως, να συμμετέχουν σε σώματα που διατάσσουν τους άλλους, όπως είναι η βουλή, τα συμβούλια τοπικής αυτοδιοίκησης και οι δικαστές στα ποινικά δικαστήρια. Όσο μεγαλύτερο είναι το πλήθος εκείνων που βούλονται κάτι, τόσο λιγότερα είναι τα πιθανά τυχαία σφάλματα (στατιστική). Αντίθετα, όπως αναφέρθηκε, το πλήθος δεν μειώνει το σφάλμα της γνώμης· γνώμη έχουν μόνον οι επαΐοντες, κυβέρνηση, αντιπολίτευση, αστικοί και διοικητικοί δικαστές, και συναφείς γνώστες.