Ένα πάρκο τσέπης στην Ερμούπολη

Τη μεταμόρφωση μίας παλαιάς παιδικής χαράς σε χώρο αναψυχής και παιχνιδιού στην περιοχή του Βροντάδου ανέλαβε η «οικογένεια» του 3^ου Δημοτικού Σχολείου Ερμούπολης μέσω ενός πρωτότυπου προγράμματος που προσέφερε την ευκαιρία σε σημαντικές ιδέες να βγουν έξω από τους τοίχους της σχολικής αίθουσας και στα παιδιά να νοιαστούν και να δράσουν ως ενεργοί πολίτες.

Σύμφωνα με πληροφορίες που δημοσιεύονται στο επίσημο blog του σχολείου, τον Δεκέμβριο του 2019, οι μαθητές της ΣΤ’ Τάξης συμμετείχαν σε ένα εργαστήριο κατασκευής μακέτας με προτάσεις κατασκευών για την βελτίωση και αξιοποίηση ενός εγκαταλειμμένου χώρου στη γειτονιά: μια παλιά παιδική χαρά που βρίσκεται διακόσια περίπου μέτρα μετά το σχολείο, ανεβαίνοντας προς Βροντάδο.

Η δράση ήταν πρωτοβουλία γονέων του σχολείου που ασχολούνται με την εικαστική αγωγή και τη διδασκαλία χειροτεχνικών αντικειμένων στο σχολικό πλαίσιο. Όπως υπογραμμίζεται, χώροι σαν κι αυτόν, εγκαταλειμμένοι και χωρίς ιδιαίτερη χρήση, μεταμορφώνονται συχνά σε χώρους ξεκούρασης, αναψυχής και παιχνιδιού καθώς κάτοικοι, τοπικοί σύλλογοι και μαθητές από τα γύρω σχολεία σχεδιάζουν και δημιουργούν με συλλογική προσπάθεια παγκάκια και υπαίθριους καναπέδες, παρτέρια, παιχνίδια, υπαίθριες τάξεις ή σκηνές για θέατρο, προβολές κ.α.

Προτάσεις για δράσεις αυτού του τύπου περιλαμβάνονται και στο πιλοτικό πρόγραμμα σπουδών «Περιβάλλον και Εκπαίδευση για την Αειφόρο Ανάπτυξη» που έχει σχεδιαστεί από το Υπουργείο Παιδείας με στόχο την εστίαση των μαθητών-μαθητριών σε πραγματικά περιβαλλοντικά και κοινωνικά ζητήματα (κλιματική αλλαγή, μείωση και υποβάθμιση φυσικών πόρων, καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κ.ά.).

Επιδιώκεται με αυτόν τον τρόπο, το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία και η ενίσχυση του εκπαιδευτικού περιεχομένου με στοιχεία που αναδεικνύουν τις ιδιαιτερότητες των τοπικών κοινωνικών και των πολιτισμικών τους χαρακτηριστικών, στοχεύοντας στην διαμόρφωση ενεργών και ευαισθητοποιημένων πολιτών μέσα από δράσεις βελτίωσης και προστασίας του τοπικού περιβάλλοντος (σχολική αυλή, τοπικό άλσος, παιδική χαρά και άλλοι κοινόχρηστοι χώροι).

Ένα «μάθημα» πιο ελεύθερο, πιο δημιουργικό και πιο αληθινό

Το συγκεκριμένο πρόγραμμα που σχεδιάστηκε και υλοποιείται από τον Αλέκο Κυριανάκη και τη Λιλιάνα Αρεταίου είχε ως στόχο να προσφέρει το αρχικό κίνητρο και τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός συμμετοχικού περιβάλλοντος μάθησης και παραγωγής που θα κοινωνικοποιήσει τους συμμετέχοντες και θα επιβραβεύσει την συλλογική χρηστικότητα της προσωπικής τους εργασίας. Πραγματοποιήθηκαν τέσσερις συναντήσεις, με τη συμμετοχή όλων των μαθητών-μαθητριών και των εκπαιδευτικών της ΣΤ’ Τάξης.

Στην αρχή της δράσης, τα παιδιά παρακολούθησαν βίντεο από ανάλογες πρωτοβουλίες συλλογικού σχεδιασμού και παρέμβασης στο δημόσιο χώρο, στην Αθήνα και την Θεσσαλονίκη. Στη συνέχεια, γνώρισαν  τον Δανό σχεδιαστή και καλλιτέχνη Thomas Dambo, ο οποίος στο έργο του εστιάζει σε ζητήματα υπερκατανάλωσης, ανακύκλωσης-επανάχρησης, σχολιάζοντας τον τρόπο με τον οποίο ο άνθρωπος αντικαθιστά τη φύση με πλαστικά απόβλητα: παρακολούθησαν βίντεο από την κατασκευή ενός «Δάσους του Μέλλοντος» με τη χρήση τριών τόνων πλαστικών αποβλήτων, καθώς και βίντεο με το παραμύθι «Οι 7 Γίγαντες και ο Μαγικός Πύργος» με ήρωες τεράστιους ξύλινους Γίγαντες-Ξωτικά που ο καλλιτέχνης τοποθετεί σε διάφορα ανοικτά σημεία με αποστολή τους την προστασία ανθρώπων και φύσης.

Κατά την επίσκεψη της ομάδας στην παιδική χαρά, οι μαθητές χωρίστηκαν σε ομάδες και μέτρησαν συγκεκριμένες διαστάσεις του χώρου και τέλος προχώρησαν στην κατασκευή μοντέλων για την μακέτα με ξύλινα πηχάκια σε διάφορα πάχη, νήμα και πλαστελίνη. Τα εργαλεία τους ήταν μέγγενη, σφικτήρες, χειροκίνητο τρυπάνι, πριόνι ξυλογλυπτικής.

Προσδοκώντας την υποστήριξη από τον Δήμο

Στις επόμενες συναντήσεις τους που θα πραγματοποιηθούν τον Μάρτιο και τον Απρίλιο, θα ασχοληθούν με θέματα διακόσμησης του χώρου με πρακτική σε τεχνικές όπως: κατασκευή «γλυπτών»  από υλικά ανακύκλωσης, graffiti, yarn bombing (πλεκτές δημιουργίες εξωτερικού χώρου), string art (δημιουργίες από ξύλο, πρόκες και κλωστή), κατασκευή αυτοσχέδιων σφραγίδων, μωσαϊκών επιφανειών κ.α. Παράλληλα, θα προετοιμαστούν για την πραγματική παρέμβαση στην παλιά παιδική χαρά παρουσιάζοντας το σχέδιο στους γύρω τους και διερευνώντας τον τρόπο με τον οποίο θα διασφαλίσουν την ασφαλή μετάβαση από τα μοντέλα και την μακέτα σε κατασκευή πραγματικών αντικειμένων, θα εξασφαλίσουν τα απαραίτητα υλικά για τις κατασκευές και θα πετύχουν την υποστήριξη του σχεδίου τους από τους συμμαθητές, τους γείτονες και τον Δήμο.

Αφού εργαστεί εντός τάξης για κάποιες ακόμη συναντήσεις, η ομάδα σχεδιάζει μετά το Πάσχα να μεταφερθεί στην παιδική χαρά και να ξεκινήσει τις κατασκευές και την διακόσμηση με βάση όσα θα έχει μέχρι τότε μάθει και σχεδιάσει.

Στο πλαίσιο αυτό, προγραμματίζονται σαββατοκύριακα εργασίας όπου όλοι θα είναι ευπρόσδεκτοι να συμμετάσχουν διαμορφώνοντας συλλογικά ένα χώρο ξεκούρασης και παιχνιδιού για χρήση από τη γειτονιά και τους φίλους της.

Μέσα από τέτοιου είδους δράσεις αναδεικνύεται η ανάγκη των σχολείων για συμμετοχή γονέων, που ενδιαφέρονται, προτείνουν αναλαμβάνουν, βοηθούν, υποστηρίζουν μέσα στο σχολείο, με τον δικό τους τρόπο.