Της Μαρίας Ρώτα

Σύρος....το διαμάντι των Κυκλάδων!

  • Πέμπτη, 29 Αυγούστου, 2019 - 06:21

“Η Σύρος είναι ένα από τα ωραιότερα και γραφικότερα νησιά του Αιγαίου. Μια βόλτα στους δρόμους και στις πλατείες του νησιού, τις οποίες κυριολεκτικά στολίζουν τα υπέροχα νεοκλασικά σπίτια αρκεί για να σας κλέψει την καρδιά και για να διαπιστώσετε πως η παλιά αρχοντιά και η φινέτσα είναι ακόμα αποτυπωμένη σε κάθε γωνιά του νησιού.

Σύρος είναι η αρχόντισσα των Κυκλάδων...”

Είναι λίγες λέξεις από γραπτό κείμενο δημοσιογράφου που επισκέφθηκε για πρώτη φορά το νησί μας για λίγες μέρες και έγραψε ένα πολύ ωραίο και εντυπωσιακό κείμενο για τις δυο πανέμορφες πόλεις του νησιού μας, την Ερμούπολη και την Άνω Σύρο. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ιστορία και των... “δυο μοναδικών πόλεων της Ελλάδος” όπως τις αναφέρει.

Σύρος δεν είναι μόνο δυο πόλεις της. Δεν είναι μόνο η Ερμούπολη (η πανέμορφη και αρχοντική πρωτεύουσα των Κυκλάδων) και η Άνω Σύρος η μεσαιωνική πολιτεία σκαρφαλωμένη στο λόφο. Σύρος είναι και οι εξοχές και τα χωριά απλωμένα στους ελάχιστους κάμπους ή σκορπισμένα στους λόφους.

Και παντού... Αλμύρα και φως! Αυτή είναι η ατμόσφαιρα των νησιών. Μια ατμόσφαιρα που μοσχοβολά αλμύρα, φύκια, θυμάρι και μέλι.

Κι η αρχιτεκτονική της Σύρου, ακόμη και στα χωριά της μοναδική. Δεν θυμίζει καθόλου τ' άλλα Κυκλαδονήσια.

Και σ' αυτά τα χωριά ζει ένας κόσμος ήρεμος, πολιτισμένος, γεμάτος καλοσύνη και πρόθυμος για παραγωγή.

Επάνω Μεριά: Το βόρειο μέρος. Το σκηνικό της Απάνω Μεριάς είναι λόφοι, χαράδρες, θάμνοι και μελίσσια. Η φασκομηλιά, η ρίγανη, το θυμάρι προσφέρουν εξαίσιες μυρωδιές κάθε Άνοιξη. Αγροικίες πολλές και ξωκλήσια παντού. Η ξερολιθιά σ' όλο το μεγαλείο. Ηρεμία και φως! Πολύ φως! Σ΄αυτό το τοπίο με την κρυφή γοητεία, θαρρείς πως μιλάς με τον Θεό! Απέναντι σου η Άνδρος, η Τήνος, η Μύκονος σε κυκλώνουν και το Ιερό νησί της Δήλου που γέννησε τον Απόλλωνα, το θεό του φωτός.

Οι ειδικοί λένε πως αυτό το κομμάτι του γαλάζιου Αιγαίου έχει τη μεγαλύτερη ηλιοφάνεια σ' όλη τη Μεσόγειο. Κάτι ήξεραν οι αρχαίοι Έλληνες που θέλησαν να γεννηθεί εδώ κοντά ο Απόλλωνας, ο Φοίβος, το φως!

Εδώ κι ο λόφος Καστρί, στην Χαλανδριανή, φιλοξενεί τα ερείπια της προϊστορικής Ακρόπολης της 3ης χιλιετίας π.Χ που είναι γνωστή για τον θαυμάσια οχυρωμένο και πλούσιο οικισμό της. Και δίπλα η φημισμένη νεκρόπολη με τους 600 περίπου πλούσιους τάφους με τα σπουδαία κτερίσματα.

Ήρθαν στο φως το 1898 από τον αρχαιολόγο Χρ. Τσούντα.

Θαυμάστηκαν και αγαπήθηκαν από τους ειδικούς για την τέχνη και την ομορφιά τους.

Ο Κάμπος, ο Σύριγγας, ο Σα Μιχάλης, το Πλατύ Βουνί, η Κυπερούσα, ο Μύτακας είναι τα γνωστά τοπωνύμια της Απάνω Μεριάς με τα λίγα αγροτόσπιτα, τους ασπαλάθους τους κατακίτρινους, τα σχίνα και τα σκόρπια κοπάδια.

Η Νότια Σύρος....τραγουδήθηκε από τον Απανωσυριανό ρεμπέτη Μάρκο Βαμβακάρη με τη
“Φραγκοσυριανή” του. “....θα σε πάρω να γυρίσω Φοίνικα, Παρακοπή, Γαλησσά και Ντελλαγκράτσια και σας μούρθει συγκοπή....”

Δαντελωτές ακτές, αμμουδιές, τόσες δα “πεδιάδες” πιο ήρεμο τοπίο στη μεριά του νησιού που βλέπει το Νοτιά. Άργησε να κατοικηθεί από τους ανθρώπους γιατί οι πειρατές εκείνα τα χρόνια γυρόφερναν τα νησιά. Καταφυγή των ανθρώπων ήταν τα τείχη και τα κάστρα.

Και όταν καθάρισε το Αιγαίο κι η πειρατεία κυνηγήθηκε κι όταν οι άνθρωποι βρήκαν τη γαλήνη και την ηρεμία τους, κατρακύλησαν στις ακτές κι έκτισαν τους παραθαλάσσιους οικισμούς στα επίνεια (στα λιμάνια).

Ποσειδωνία – Ντελλαγκράτσια: Διπλό όνομα για το πανέμορφο Συριανό θέρετρο. Ποσειδωνία το επίσημο. Τόπος λατρείας του Ποσειδώνα στην αραχαιότητα.

Ντελλαγκράτσια το επικρατέστερο, μέχρι σήμερα, από την Παναγία της Χάριτος. Madona della gracia, από την εποχή των Ενετών (είναι το μικρό εκκλησάκι πάνω στο βουνό. Μαγεύει τον επισκέπτη η ατμόσφαιρα της αρχοντιάς και του πλούτου στην Ποσειδωνία. Δεν μπορεί κανείς να πιστέψει πως αυτό το ξερονήσι κρύβει σε μια γωνιά του μια μικρή “Κηφισιά” με μοναδικής αρχιτεκτονικής αρχοντικά με εντυπωσιακό διάκοσμο, αγάλματα, μεγάλα περίτεχνα μπαλκόνια που προβάλλουν μέσα σε πευκόφυτους ανθοστολισμένους κήπους. Απαραίτητο συμπλήρωμα του οικισμού που διατήρησε την ηρεμία της αρχοντιάς, για πολλά χρόνια, ήταν η Λέσχη και το γήπεδο τένις που ήταν ίσως το παλαιότερο στην Ελλάδα.

Στο λόφο δεσπόζει η καθολική εκκλησία του Αγίου Πέτρου (1860). Λίγα χρόνια αργότερα κτίστηκε η Ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Ιωάννη, το θαυμάσιο μαρμαρόγλυπτο τέμπλο, έργο του Γ. Βιτάλη (1871).

Οι δυο εκκλησίες απέναντι κοιτάζονται φιλικά. Δύο δόγματα, δυο κοινωνίες αδελφωμένες. Ο Θεός είναι ένας!

Οι Αγκαθωπές, στον όρμο της Ντελλαγκράτσιας, η αμμουδιά με τους θαλασσόκρινους ζωντανεύει κάθε καλοκαίρι. Πολλοί πιστεύουν ότι είναι η ωραιότερη πλαζ του νησιού.

Μπορεί η Ντελλαγκράτσια να κλέβει την παράσταση με τις πανέμορφες Επαύλεις, όμως δεν υπολείπεται σε ομορφιά η πευκόφυτη, Παρακοπή: με τους υψηλούς περίβολους πολλών καλαίσθητων αρχοντικών που σκαρφαλώνουν στους χαμηλούς λοφίσκους. Κρίμα που στην Παρακοπή τα πεύκα ψήλωσαν τόσο....που κρύβουν τον αριστουργηματικό δαντελωτό διάκοσμο και την αρχιτεκτονική των σπιτιών με την κλασσική φινέτσα.

Επισκοπειό: Είναι και αυτό ένα αριστοκρατικό θέρετρο. Είναι σκαρφαλωμένο πάνω σε πευκόφυτο λόφο.

Ψηλά στην κορφή ο ορθόδοξος ναός του Προφήτη Ηλία. Η θέα στο λιμάνι της Ερμούπολης μοναδική. Και δίπλα στον Ναό η Λέσχη. Απαραίτητη για την συνάντηση της κοινωνίας του Πισκοπειού, που πήρε το όνομά του από το Παλάτι του Καθολικού Επίσκοπου, ερείπιο σήμερα.

Κι ο Ναός της Παναγίας εκεί κοντά, καθολική εκκλησία, έχει ανάμεικτο ρυθμό. Είναι από τις παλαιότερες του νησιού, γύρω στον 12ο αιώνα. Είναι ένας υπέροχος ναός και διατηρείται άριστα.

Πιο κάτω, κοντά στο Παυσίλυπο, υπάρχει ακόμη το κόκκινο σπίτι, το “τοιχειωμένο σπίτι” γνωστό από τη “Μεγάλη Χίμαιρα” του Μ. Καραγάτση.

Αντίγραφο του Επισκοπειού και της Παρακοπής είναι τα Χρούσσα με τους πανέμορφους κήπους και τα πολύ καλά περιβόλια.

Συνεχίζεται....

Μαρία Ρώτα

Ετικέτες: 

Διαβάστε ακόμα