Μεταμόρφωση

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, η αλλοίωση, ίσως, η μεταλλαγή της φθαρτής φύσης του Ιησού Χριστού έγινε στο όρος Θαβώρ της Γαλιλαίας. Μέχρι τον 4ο αιώνα η Μεταμόρφωση του Ιησού εορταζόταν προ του Πάσχα, αλλά όταν η αγία Ελένη έκτισε στο όρος Θαβώρ τον ναό της Μεταμόρφωσης, επεκράτησε ο εορτασμός στις 6 Αυγούστου, ημέρα των εγκαινίων του ναού.

ΣΥΡΟΣ: Η πρώτη εκκλησία της Ερμούπολης, η σημερινή Μητρόπολη, χρονολογείται στα χρόνια της Επανάστασης. Στις 21 Ιανουαρίου 1824 ο Αλέξανδρος Αξιώτης, Έπαρχος τότε, Μυκόνου και Σύρου, εκφράζοντας την επιθυμία των πολλών προσφύγων, ζήτησε από το Εκτελεστικό Σώμα την άδεια να οικοδομηθεί εκκλησία “ώστε να εκπληρώσει το απαραίτητον Χριστιανικόν χρέος των...”. Αυτό ήταν το σοβαρό μέλημά τους, μόλις απ' την αντάρα της φρίκης, του διωγμού και της σφαγής ηρέμησαν, και προτού αρχίσουν να φτιάχνουν τα πρώτα σπίτια τους, θέλησαν να γίνει η ανοικοδόμηση μιας μεγάλης Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μιας εκκλησίας ξεχωριστής, μεγαλοπρεπής, που θα συγκέντρωνε στα σπλάχνα της όλους τους χριστιανούς που σώθηκαν από τους Οθωμανούς και βρέθηκαν σ' ένα κεντρικό νησί των Κυκλάδων. Ύστερα από πολλές προσπάθειες, βρέθηκε κοντά τους ένας αυτόχθονας Ορθόδοξος γέροντας, (απ' τους λίγους ντόπιους που είχαν απομείνει πιστοί στα πατρώα δόγματα) για να προσφέρει το οικόπεδο, εκεί που βρίσκεται σήμερα ο Ναός της Μεταμόρφωσης, η Μητρόπολης.

Ο Φραγκούλης Καπουράλης ήταν ο πρώτος μεγάλος Δωρητής και Ευεργέτης αυτού του χώρου στους τόσους πολλούς που επιθυμούσαν να αποκτήσουν τον ορθόδοξο Ναό τους. Ο χώρος που παραχωρήθηκε δεν ήταν ομαλός και επίπεδος, ήταν κατηφορικός και ανώμαλος. Επίσης είχαν ανακαλυφθεί ερείπια κάποιου κτίσματος, που κατεστραμμένο όπως ήταν, δεν παρουσίαζε παλαιό Ναό, αλλά κάποιο αρχαίο κτήριο που είχε βέβαια καταστραφεί.

Ο έπαρχος Αλέξ. Αξιώτης όρισε μια επιτροπή με τους Νικόλαο Ταρποχτζή και Νικόλαο Φωκά για να αναλάβουν το δύσκολο έργο της ανοικοδόμησης του Ναού. Με την κατάθεση του θεμελίου λίθου άρχισε ένας οικοδομικός οργασμός σπουδαίος. Όλοι οι πρόσφυγες (οι πρώτοι πολίτες) με μια καρδιά, με μια θέληση, έσπευσαν να εργαστούν. Όπως γράφει ο Ανδρέας Φραγκίδης στο βιβλίο του “ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΣΥΡΟΥ” “... ως μύρμηγκες, γέροντες ο μεν λίθους, ο δε ξύλα, ο δε χουν (χώμα) και πάσαν χρήσιμον ύλην προς αποπεράτωσιν αυτού του ναού, ενώ συγχρόνως οι έρανοι, αι δωρεαί αυτών συνηθροίζοντο μετά γενναιότητος...”.

Ο ενθουσιασμός και η συμμετοχή των κατοίκων της νέας πόλης στις οικοδομικές εργασίες βοήθησε μέχρι το τέλος της χρονιάς (1824) να έχουν υψωθεί οι εξωτερικοί τοίχοι, να έχουν τοποθετηθεί οι μαρμάρινες κολόνες (ερείπια από την Δήλο), να έχει κατασκευασθεί η στέγη και να έχει στηθεί η Αγία Τράπεζα. Η άριστη επιτροπή που φρόντισε για την ανέγερση του Ναού, είχε σαν πρότυπο τον Ναό της Μεγαλόχαρης της Τήνου που είχε δημιουργηθεί πριν ένα χρόνο στις 30 Ιανουαρίου 1823.

Περιγραφή του Ναού

Υπάρχει ένα θαυμάσιο βιβλίο του π. Εμμανουήλ Μ. Συρίγου με τίτλο: “ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ – Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΣΤΗ ΣΥΡΟ”, που με απλά ελληνικά έχει αναφερθεί, στην ανοικοδόμηση του Ναού της Μεταμορφώσεως. Υπέροχη είναι η περιγραφή του εσωτερικού του Ναού. Αναφερόμενος στον Δεσποτικό Θρόνο, έργο σπάνιας ξυλογλυπτικής τέχνης, περιγράφει με λεπτομέρειες την άριστη κατασκευή του. Στην πλάτη του Θρόνου είναι αγιογραφημένη η εικόνα του Μεγάλου Αρχιερέως Χριστού.

Ο Άμβωνας του Ναού είναι θαυμάσια κατασκευασμένος και υπέροχα διακοσμημένος. Στο κεντρικό θωράκιο δεσπόζει η εικόνα του Σωτήρος Χριστού.

Το Τέμπλο του Ναού εντυπωσιάζει τον κάθε επισκέπτη- προσκυνητή. Είναι μαρμάρινο (με γκρίζα και άσπρα μάρμαρα) και το στολίζουν θαυμάσιες εικόνες αγίων που διακοσμούνται με υπέροχες ανάγλυφες παραστάσεις.

ΙΕΡΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ – ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ ΣΥΝΤΕΧΝΙΩΝ

Οι εσωτερικοί τοίχοι του Μητροπολιτικού Ναού είναι κατάμεστοι, όχι από αγιογραφίες, αλλά από μεγάλες μεταβυζαντινές φορητές εικόνες πλαισιωμένες από περίτεχνες και βαρύτιμες κορνίζες, όλα έργα του 19ου αιώνα:

1. Άγιος Γεώργιος ο Κυδωνιεύς ή Χιοπολίτης: Η εικόνα αυτή ανήκει στη συντεχνία των Αρτοποιών και είναι η πρώτη εικόνα που αφιερώθηκε στον Ναό το 1847. Ο εικονιζόμενος άγιος (νεομάρτυρας), μαρτύρησε στις Κυδωνιές (Αϊβαλί) της Μ. Ασίας το 1807, σε ηλικία 22 χρονών...

2. Άγιος Ανδρέας (1849): Τον απόστολο Ανδρέα επέλεξε η συντεχνία των υποδηματοποιών της πόλης μας... Αυτή η συντεχνία ήταν προοδευτική, διέθετε πολύ καλούς τεχνίτες και προμήθευσαν τότε υποδήματα σε ανθρώπους της Βασιλικής Αυλής.

3. Ανάληψις του Κυρίου (1861): Η Ένωση των εδωδιμοπωλών (παντοπωλών) του νησιού μας καθιέρωσε την εορτή της Αναλήψεως ως ημέρα γιορτής τους. Γινόταν η θεία λειτουργία με λιτανεία της Θείας Εικόνος έως την Πλατεία Μιαούλη. Ακολουθούσε δεξίωση στην οποίαν ευρίσκονταν ο Δήμαρχος, ο Βουλευτής, ο Διευθυντής του Αστυνομικού Τμήματος, ο Πρόεδρος του Βιομηχανικού Επιμελητηρίου και πολλοί άλλοι επίσημοι...

4. Άγιος Παντελεήμων (1868): Δεξιά της μεσαίας εισόδου, η Αδελφότητα των Οπωροπωλών έχει αναρτήσει την εικόνα της συντεχνίας Αγίου Παντελεήμονα. Κάθε χρόνο, την ημέρα εορτής του Αγίου πανηγύριζαν όλα τα μέλη με τις οικογένειές τους.

5. Εισόδια της Θεοτόκου (1875): Την εορτή των Εισοδίων της Θεοτόκου, στις 21 Νοεμβρίου, διάλεξαν οι Οινοπώλες της πόλης μας για να πανηγυρίζουν και όρισαν την Παναγία ως προστάτιδα της Αδελφότητάς τους.

6. Αγία Μαρκέλλα (1904): Μία από τις πιο δραστήριες και πολυπληθείς Αδελφότητες, στην Ερμούπολη, ήταν αυτή των Χίων. Άλλωστε οι Χιώτες ήταν οι πρώτοι άποικοι που έφτασαν στη Σύρο το 1820. Σκοπό είχαν τη σύσφιξη των σχέσεων με την ιδιαίτερη πατρίδα τους τη Χίο. Η εικόνα της Αγίας Μαρκέλλας ήταν η πολιούχος της Χίου.

7. Παναγία η Φανερωμένη (1954): Η εικόνα αυτή της Θεοτόκου έγινε λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση της Σύρου από τα στρατεύματα κατοχής. Η Παναγία η Φανερωμένη υπήρξε η προστάτιδα του φιλανθρωπικού Συλλόγου “Αγαθοεργός Αδελφότης Κυριών και Δεσποινίδων Σύρου”.

-Το μικρό αυτό κείμενο μας προσέφεραν οι άριστες σελίδες του βιβλίου του π. Εμμανουήλ Μ. Συρίγου “ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ- Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΣΤΗ ΣΥΡΟ”. Τον ευχαριστούμε θερμά, γιατί παρέδωσε στους αναγνώστες, όπως αναφέρει, “την ιστορία του πρώτου μνημείου της πόλης μας.”

-Ιδιαίτερα ευχαριστούμε τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη μας κ. Δωρέθεο Β', ο οποίος με την βοήθεια του Θεού, φροντίζει να είναι πάντα σε καλή κατάσταση οι ιεροί ναοί των νησιών μας και είναι πάντα έτοιμος να βοηθήσει τον άνθρωπο που έχει ανάγκη.