ΑΠΟΚΡΙΕΣ

Ένα κείμενο που γράφτηκε πολλά χρόνια πριν από μια μαθήτρια της “ΣΤ' τάξεως 1ου Δημοτικού σχολείου Ερμουπόλεως”

Αντιγράφω το κείμενο

“Πόσο γρήγορα πέρασαν οι Απόκριες! Και ούτε τις καταλάβαμε καλά – καλά. Πως να ευχαριστηθούμε και να διασκεδάσουμε, όπως άλλα χρόνια, αφού εκεί πάνω στης Μακεδονίας μας τα βουνά τα αδέλφια μας αλληλοσκοτώνονται; Ποιος μπορεί να αισθανθεί την χαρά της αποκριάς αφού στην Βόρεια Ελλάδα γίνεται από τους Σλαύους που ήλθαν να καταπατήσουν τα ιερά χώματα της δοξασμένης μας Ελλάδας το άγριο παιδομάζωμα; Πηγαίνουν και αρπούν από κάθε μητέρα το σπλάχνο της όπου το ανέθρεψε με πόνους και με κλάματα!

Πέρνουν παιδιά από 3-14 ετών. Λοιπόν ποια μητέρα και ποια οικογένεια θα χαίρεται την Αποκριά όταν σκέπτεται ότι τα παιδιά της Ελλάδος τα αρπάζουν βάρβαρα χέρια και τα οδηγούν προς τον θάνατον; Μες στον άγριο χειμώνα ποιος θα νοιάζεται να το σκεπάσει περισσότερο να μην κρυώσει όπως άλλες φορές που θα έκανε η μάνα; Ή και καμιά φωνή άγρια και επιβλητική θα ακούγεται στην παγωμένη νύχτα.

- Σκεπασθήται καλά! Και θα ήξευραν να σκεπαστούν; Καημένα παιδιά! Δυστυχησμένα νιάτα! Άλλες χρονιές που θα βρίσκονταν στα σπίτια τους, τι ετοιμασίες! Τι χαρά! Το σπίτι αντηχούσε από παντού! Και το βράδυ άλλη απερήγραπτη χαρά! Θα ερχόταν όλα τα παιδιά και εκεί τότε θα έστηναν τρελό χορό. Τι κοτηγιόν! Τι σερπαντίνες! Να και μια ωραία και σεβαστή μαρκησία έφθασε! Ποιο πέρα ένας πιερότος χαμογελά με τα κουδουνάκια του και το μεγάλο του καπέλο. Μια ωραία βοσκοπούλα με το φεσάκι της και τις μεγάλες λίρες εις το λαιμό μπαίνει μέσα και αρχίζει το χορό. Να ένας εύζονας κι ένας βοσκός μπαίνουν μαζί. Και το όμορφο βοσκόπουλο με τη φλογέρα του τραγουδά αποκριάτικα τραγούδια και μαγευτικούς σκοπούς. Και όλα τα άλλα παιδιά πιάνουν χέρι με χέρι και χορεύουν όλα μαζί σφιχταγκαλιασμένα την ευχάριστη Αποκριά! Και τώρα!!.. Πως θα τα θυμούνται όλα αυτά! Σαν μια παλιά ανάμνηση! Όπου θα βαστά και δεν θα σβήνει ποτέ μέσα στο παιδικό μυαλό. Και να! Τώρα ζωντάνεψαν οι αναμνήσεις. Φαίνεται το σπίτι ολοκάθαρο... όλοι οι μασκαράδες, να και η μαμά που τα φρόντιζε με ευχαρίστηση και συμμεριζόταν τη χαρά τους, λες και ήταν και αυτοί παιδιά!

Τα σκοτεινά δωμάτια με τους φοβερούς εκείνους άνδρες έφυγαν από μπροστά τους και στη θέση τους απλώθηκε ένα καινούργιο χαλί που απάνω του καθόταν θρονιασμένη η ευτυχία! Και μόλις έτρεξαν όλα μαζί να την αγκαλιάσουν... ξέφυγε από τα χέρια τους και ξαναφάνηκε εκείνη η άσκημη καλύβα. Καημένα παιδιά! Πόσα όνειρα θα βλέπετε τέτοια! Πόσες αναμνήσεις παιδιάστικης ευτυχίας! Ευτυχώς που η Ελληνική κυβέρνηση θα στείλει τα υπόλοιπα παιδιά εις την ωραία θυγατέρα της Ελλάδος, την πανέμορφη Ρόδο. Εκεί τουλάχιστον και αν τα πάρουν θα τα περιποιηθούν τα καημένα μακριά απ' της μάνας την αγκαλιά! Λοιπόν πως να αισθανθούμε χαρά εφόσον τα αδέλφια μας τα πέρνουν και δεν αισθάνονται, δεν χαίρονται την Αποκριά, μόνο την περνούν με θρήνους και πόνους; Απάνω εις αυτό το θέμα που μας έβαλε ο διδάσκαλός μας, αν περάσαμε καλά την αποκριά και για ότι άλλες εντυπώσεις μας άφησε, δεν είχα άλλα να γράψω, διότι χαρά δεν μου άφησε, αλλά έφυγε γοργά – γοργά με την φρικτήν εντύπωσιν του παιδομαζώματος”.

Μαρία Γ. Κυπραίου

Μαθήτρια ΣΤ' τάξεως 1ου Δημοτικού Σχολείου Ερμουπόλεως.

Παιδομάζωμα

Αυτό το “εξαίρετο” σύστημα, η αρπαγή των παιδιών, ιδιαίτερα χριστιανικών οικογενειών, ξεκίνησε και εφαρμόσθηκε κατά την Τουρκοκρατία (1360 περίπου) υπό του Σουλτάνου Μουράτ Β'. Στόχος και σκοπός ήταν αρχικά να ασπασθούν τον μωαμεθανισμό και μετά την ενηλικίωσή τους να καταταγούν στα τάγματα των γενίτσαρων. Οι Τούρκοι αρχικά φρόντιζαν να στρατολογούνται παιδιά ηλικίας 14-18 ή 20 ετών. Αρχικός στόχος ήταν να γνωρίσουν και να ασχοληθούν με την εσωτερική κυρίως υπηρεσία της αυλής του Σουλτάνου.

Οι Τούρκοι φρόντιζαν να είναι νέοι ρωμαλαίοι, ωραίοι και έξυπνοι και να κατάγονται από οικογένειες ευγενών. Υπήρχε εξαίρεση για ορισμένα παιδιά όπως αν οι γονείς είχαν ένα μόνο παιδί ή αν ήταν παντρεμένο. Γι΄ αυτό και πολλοί γονείς φρόντιζαν να παντρευτούν τα παιδιά τους από την ηλικία των 8 ή 9 ή 10 χρόνων.

Αρχικά το παιδομάζωμα ξεκίνησε από Αλβανία, Ελλάδα, νησιά Αιγαίου, Βουλγαρία, Σερβία, Κροατία, Ουγγαρία. Μερικές περιοχές είχαν απαλλαγεί απ' αυτές τις απάνθρωπες δραστηριότητες, όπως Ιωάννινα, Ρόδος, Γαλατάς. Υπήρχαν ειδικές συνθήκες που απαγόρευαν κάποιες δραστηριότητες.

Πολλά παιδιά εκπαιδεύονταν από ειδικούς και τους οδηγούσαν στην Κωνσταντινούπολη, άλλοι να ασχοληθούν με χειρωνακτικές εργασίες και άλλοι να μορφωθούν και να βρίσκονται στα ανάκτορα. Το παιδομάζωμα είναι άγνωστο πότε καταργήθηκε... ίσως γύρω στο 1705 – 1708 ξεκινώντας από τη Νάουσα, όπου άρχισε σιγά – σιγά η ανταρσία των κατοίκων. Το παιδομάζωμα ήταν ο σκληρότερος φόρος αίματος του κατακτητή για τα παιδιά και την οικογένειά τους.

Επανάληψη του παιδομαζώματος

Το παιδομάζωμα επανελήφθη στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες δίπλα μας. Οι Έλληνες αριστεροί κατά την εποχή του συμμοριτοπόλεμου του 1947 – 1949 περίπου, φεύγοντας έξω από την Ελλάδα έπαιρναν μαζί τους παιδιά, ιδιαίτερα από χωριά, τα οποία... άραγε... τι έγιναν αυτά τα παιδιά;

Γι' αυτά τα παιδιά έγραψε η μαθήτρια της ΣΤ' τάξης Μαρία Κυπραίου. Παρά το ότι το θέμα ήταν οι Απόκριες, εκείνη η μικρή μαθήτρια αισθανόταν θλίψη για τα παιδιά που τα... “έκλεψαν” από τις οικογένειές τους και από τη μητέρα που ανέθρεψε το παιδί της με αγάπη, στοργή και φροντίδα.